لینوکس چیست؟
درست مثل ویندوز XP، ۷، ۸، و Mac OS X، لینوکس هم یک سیستم عامل است. یک سیستم عامل، نرم‌افزاری است که تمام منابع سخت‌افزاری مربوط به لپ‌تاپ یا کامپیوتر خانگی شما را مدیریت می‌کند. به زبان ساده‌تر، سیستم عامل تمامی ارتباطات مابین سخت‌افزار و نرم‌افزارهایی که شما استفاده می‌کنید را مدیریت می‌کند. بدون سیستم عامل همه نرم‌افزارها کارایی خود را از دست می‌دهند.
سیستم عامل‌ها از قسمت‌های مختلفی تشکیل شده‌اند:
- Bootloader: شامل نرم‌افزاری است که کار‌های مربوط به بالا آمدن و لود شدن کامپیوتر را مدیریت می‌کند. برای اکثر کاربران این مرحله مانند یک صفحه معرفی می‌باشد که نمایش داده می‌شود و سپس ناپدید می‌شود تا سیستم عامل شروع به کار کند.
- Kernel: در واقع این همان قسمتی است که “لینوکس” نامیده می‌شود. Kernel هسته سیستم است که وظیفه مدیریت CPU، RAM و دستگاه‌های جانبی را بر عهده دارد. همچنین Kernel پایین‌ترین سطح یک سیستم عامل می‌باشد.
- Daemons: سرویس‌های پشت صحنه مانند: گرفتن پرینت، پخش صدا، برنامه‌ریزی و زمان‌بندی و … توسط این قسمت از سیستم عامل اجرا می‌شوند. این قسمت یا در هنگام بوت شدن سیستم و یا زمانی که کاربر به سیستم وارد می‌شود، شروع به کار می‌کند.
- Shell: شما احتمالاً در مورد خط فرمان لینوکس شنیده‌اید. این همان Shell است. فرایند یک دستور که به شما اجازه می‌دهد که کامپیوتر را به وسیله دستوری که در رابط متنی وارد می‌کنید کنترل کنید. این چیزی است که بیشتر از همه مردم را از لینوکس دور نگه می‌دارد (به این دلیل که آنها فکر می‌کنند که باید یک ساختار دستوری به ظاهر باستانی و قدیمی را بیاموزند تا بتوانند با لینوکس کار کنند). اما اکنون اینگونه نیست. با دسکتاپ مدرن و امروزی لینوکس دیگر نیازی به لمس خط فرمان نیست.
- Graphical Server: سیستمی زیر مجموعه سیستم اصلی است که گرافیک را روی مانیتور به نمایش در می‌آورد، که عموما به آن X Server یا فقط X گفته می‌شود.
- Desktop Environment: در واقع این همان قطعه‌ای از پازل است که کاربر با آن ارتباط برقرار می‌کند. گزینه‌های زیادی برای انتخاب محیط دسکتاپ وجود دارد (از جمله Unity، GNOME، Cinnamon، Enlightenment، KDE، XFCE و …). هرکدام از این محیط‌های دسکتاپ شامل برنامه‌های داخلی مختص به خود هستند (مانند مدیریت فایل، ابزار پیکربندی، مرورگر وب، بازی و …).
- Application: محیط‌های دسکتاپ لینوکس همانند ویندوز و مک مجموعه‌ی کاملی از برنامه‌های کاربردی را به صورت پیشفرض درون خود ارائه نمی‌دهند، ولی با این حال شما می‌توانید هزاران هزار نرم‌افزار را با کیفیت عالی پیدا کرده و نصب کنید. حتی در توزیع های مدرن و جدید لینوکس شما می‌توانید از ابزارهایی شبیه به App Store استفاده کنید که نصب این برنامه‌های کاربردی را ساده و متمرکز می‌کند. برای مثال لینوکس Ubuntu ابزار یا انبار Ubuntu Software Center را دارد که به کاربر اجازه می‌دهد تا به سادگی و با سرعت بالا نرم‌افزارهای مورد نظر خود را پیدا کرده و همه آنها را از یک محل متمرکز نصب کند.
چرا از لینوکس استفاده کنیم؟
این سوالی است که اکثر مردم می‌پرسند. چرا زحمت یادگیری یک محیط کامپیوتری کاملا متفاوت را به خود بدهیم. چه زمانی سیستم عامل‌هایی که توسط کامپیوتر‌های شخصی، لپتاپ‌ها و یا سرورها اجرا می‌شوند به خوبی کار می‌کنند؟ برای پاسخ به این سوال یک سوال دیگر مطرح می‌کنیم. آیا سیستم عامل‌هایی که شما هم اکنون با آن کار می‌کنید به معنای واقعی به خوبی کار می‌کنند؟ یا شما مدام در حال مبارزه با ویروس‌ها و بدافزارهایی هستید که سیستم شما را کند و یا از کار می‌اندازند و برای شما هزینه ایجاد می‌کنند؟ و یا به دنبال پرداخت هزینه لایسنس سالیانه آن هستید؟
اگر با مشکلات بالا سروکار دارید و می‌خواهید خود را از ترس دائمی از دست دادن اطلاعات رها کنید، لینوکس بهترین پلتفرم برای شما می‌باشد. لینوکس به یکی از قابل اعتمادترین اکوسیستم‌های کامپیوتری حال حاضر دنیا تبدیل شده است. ترکیب این قابلیت اعتماد با پرداخت هیچ هزینه‌ای، بهترین راه حل ممکن را برای شما به عنوان یک پلتفرم کامپیوتری ارائه می‌دهد. شما می‌توانید لینوکس را روی تعداد نامحدودی کامپیوتر نصب کنید بدون آن که حتی یک ریال بابت هزینه لایسنس پرداخت کنید.
اجازه بدهید یک نگاهی به هزینه‌های یک سرور لینوکس در مقایسه با ویندوز سرور ۲۰۱۲ بیندازیم. هزینه راه‌اندازی ویندوز سرور ۲۰۱۲ به تنهایی می‌تواند به ۱۲۰۰ دلار در سال برسد (این به غیر از هزینه‌های پشتیبانی و لایسنس نرم‌افزارهای جانبی مانند پایگاه داده، وب سرور و ایمیل سرور می‌باشد). به کمک لینوکس تمام این موارد رایگان هستند و به راحتی راه‌اندازی می‌شوند.
اگر شما مدیر شبکه هستید، کار با لینوکس همانند رویایی است که به واقعیت تبدیل می‌شود. دیگر نیاز نیست که از سرورها به صورت روزانه مراقبت کنید. در واقع لینوکس به جمله “تنظیم کن و از یاد ببر” بسیار نزدیک است. در بدترین حالت یک سرویس روی لینوکس نیاز به راه‌اندازی مجدد، تنظیم مجدد و یا بروزرسانی نیاز دارد.
به عنوان یک سیستم عامل دسکتاپ یا سرور اگر عدم پرداخت هزینه برای شما در اولویت نیست، پس نظر شما راجع به سیستم عاملی که بدون هیچ گونه مشکلی تا هر زمان که شما بخواهید برای شما کار کند چیست؟ لینوکس به معنای واقعی پایدار است و فقط در زمانی که کرنل نیاز به بروزرسانی دارد، شما نیاز به بوت مجدد آن دارید.
لینوکس تحت عنوان لایسنس متن باز(Open Source) می‌باشد.
لایسنس متن باز از قوانین کلیدی زیر پیروی می‌کند:
- آزادی برای اجرای نرم‌افزار، به هر منظوری. (آزادی ۰)
- آزادی برای بررسی نحوه کار کردن نرم‌افزار، و تغییر کدهای آن در راستای نیازمندی‌های شما، درواقع این قابلیت نیاز به دسترسی به کد منبع (Source Code) دارد. (آزادی ۱)
- آزادی برای انتشار مجدد تعداد نامحدودی از کپی‌ها به دیگران بدون پرداخت هیچ هزینه اضافی. (آزادی ۲)
- آزادی برای انتشار نسخه‌هایی که شما در آن تغییرات ایجاد کرده‌اید برای دیگران. (آزادی ۳)
موارد بالا چیزهایی است که فهم آن برای جامعه‌ای دور هم جمع شده‌اند که پلتفرم لینوکس را ایجاد کنند حیاتی است. بدون شک لینوکس سیستم عاملی است “توسط مردم برای مردم”. این قوانین یکی از بزرگترین و مهم‌ترین دلایلی است که درصد زیادی از مردم از لینوکس استفاده می‌کنند. این راجع به آزاد بودن و آزادی انتخاب است.
همراه آی تی توانا باشید.
